Gıda sektörü, 2025 yılına sipariş ve üretim artışıyla başladı. 2024 yılının aralık ayında 1 milyar 138 milyon dolar ile yıl içindeki en yüksek ihracatını gerçekleştiren sektör, yeni iş hacminin güçlü bir şekilde yükseldiğini gösteriyor. TİM Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Ahmet Tiryakioğlu, hem talep hem de tedarik süreçlerindeki hareketliliği dengeli bir şekilde yönetmeye çalıştıklarını belirtti.
Tiryakioğlu, belirli ürün gruplarındaki fiyatlamaların, bölgede devam eden savaşların etkisiyle değiştiğini ifade etti. Yurt içi ve yurt dışında firmaların gelişmeleri yakından takip ettiğini vurguladı. Ancak, girdi maliyetlerindeki artışın gıda imalatında en yüksek seviyeye ulaştığı da gözlemleniyor.
Bisküvi, buğday unu, makarna, bitkisel yağlar gibi temel gıda ürünlerini kapsayan sektör, 2024 yılını 11,9 milyar dolar ihracatla kapattı. Tiryakioğlu, Türkiye'nin bitkisel ürün ihracatının yarıya yakınını gerçekleştirdiğini ve en fazla ihracat yapılan ülkelerin Irak, ABD ve Suriye olduğunu aktardı. Bu durum, Türkiye'nin gıda sektöründeki önemli rolünü pekiştiriyor.
2025 yılı için gıda fiyatlarında iyileşme bekleniyor. Tiryakioğlu, Dünya Bankası'nın raporuna göre bu durumun küresel gıda fiyatlarını son 5 yılın en düşük seviyesine gerileteceğini belirtti. Bu gelişmeler, gıda sektöründe olumlu bir hava yaratıyor.
Karadeniz ülkeleri, dünya tahıl üretiminin merkezi haline geldi. Tiryakioğlu, Türkiye’nin tahıl ticaretine yön veren ülkelerden biri olduğunu ifade etti. Ukrayna'nın bu yılki buğday üretiminin 22 milyon tonla Türkiye’ye yakın seviyelerde olduğunu belirtti. Rusya ise son 4 ayda 20 milyon tonun üzerinde buğday ihraç ederek rekor kırdı.
Tiryakioğlu, Türkiye'nin tahıl ticaretinde uluslararası fiyatlardaki istikrarı gözeten dengeli bir ticari strateji yürüttüğünü vurguladı. Yurt içi üretimin artırılması gerektiğini belirten Tiryakioğlu, 2024 yılı tahıl ürünleri üretiminde kısmi bir düşüş olabileceğini açıkladı.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi, 2024 yılında hububat, bakliyat, yağlı tohumlar ve mamulleri sektörünün toplam ihracatının yüzde 29,5’ini gerçekleştirdi. Kadooğlu, Suriye’nin Gaziantep ve Şanlıurfa’da faaliyet gösteren birçok işletmenin canlanmasında önemli rol oynayacağını belirtti. İhracat birim fiyatlarının 3,5 ila 4 dolar arasında olduğunu ifade etti.
Kadooğlu, 2025’te sektör ihracatının yaklaşık yüzde 7’lik bir yükselişle 12,5 milyar dolar seviyesini aşacağını tahmin ediyor. Suriye ile yapılan ticaretin, bölgedeki ekonomik durumu olumlu yönde etkilemesi bekleniyor.
Geçen yılın sonbaharında yaşanan yağış azlığı, hububat ekimlerinde aksamalar yaşanmasına neden oldu. Kadooğlu, bu durumun üreticilerin tarımsal verimliliğe yönelik endişelerini artırdığını belirtti. Kuraklık, yeni yılın mahsulüne dair soru işaretleri doğuruyor.
Kadooğlu, çiftçiye yönelik yeni desteklerin, yapılan yatırımların verimliliğine katkı sağlayacağını ifade etti. Bu destekler, gıda arz güvenliği açısından önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.